Artykuł oryginalny: <Bouchard, S., Sabourin, S., Lussier, Y., & Villeneuve, E. (2009). Relationship quality and stability in couples when one partner suffers from borderline personality disorder. Journal of marital and family therapy, 35(4), 446-455.>
Ranga czasopisma: <Impact factor: 2.379>
OPIS BADANIA <Celem badania było przeanalizowanie i porównanie funkcjonowania 35 par, w których kobieta cierpiała na zdiagnozowane zaburzenia osobowości typu borderline (BPD; Borderline Personality Disorder), z funkcjonowaniem nieklinicznej próby kontrolnej 35 par.>
Model badania i metoda: <Hipotezy: w parach, w których u kobiet zdiagnozowano BPD, obydwoje partnerzy będą wykazywać a) więcej niepewnych stylów przywiązania; b) wyższe wskaźniki przemocy fizycznej i psychicznej; (c) niższy wskaźnik wzajemnej komunikacji i więcej wzorców żądanie-wycofanie; (d) niższy poziom dostosowania diadycznego
Metoda: Ze względu na wielopłaszczyznowość oraz złożoność hipotez, celem ich weryfikacji w badaniu wykorzystano kilka narzędzi. Do diagnozy zaburzeń osobowości użyto francuskiej wersji Structured Clinical Interview for DSM-IV, Axis II. Przywiązanie badano za pomocą Kwestionariusza Doświadczeń w Bliskich Związkach. Przemoc intymną mierzono za pomocą francuskiej krótkiej formy Skali Taktyki Konfliktu.Wzorce komunikacyjne w parach oceniano za pomocą 11-itemowej krótkiej formy Kwestionariusza Wzorców Komunikacyjnych. Dystres psychiczny został zbadany przy użyciu skróconej wersji Inwentarza Objawów Psychiatrycznych. Do oceny poziomu jakości i satysfakcji ze związku wykorzystano 8-itemową wersję Skali Dostosowania Diadycznego>
Osoby badane: <Próba kliniczna składała się z łącznie 35 heteroseksualnych par randkowych, kohabitujących i małżeńskich. Kobiety z grupy klinicznej miały średnio niecałe 34 lata, a ich partnerzy 38 lat. Kobiety spełniały próg diagnostyczny DSM-IV dla BPD. Średni czas trwania związku wynosił 5 lat i 11 miesięcy. Większość par mieszkała ze sobą średnio od niecałych pięciu lat.
Grupa kontrolna składała się z łącznie 35 par konkubenckich lub małżeńskich. W celu zminimalizowania obecności cech osobowości borderline i psychopatologii ogólnej w grupie kontrolnej wykluczono pary, w których kobieta spełniała następujące cechy: antycypacja wykorzystywania seksualnego w dzieciństwie lub młodości, skrajna cecha gniewu, skrajne objawy psychologiczne, problematyczne używanie alkoholu oraz konsultacje ze specjalistą zdrowia psychicznego w ostatnim roku. Pary były zaangażowane w związek przez średni okres 16,5 roku.>
Najważniejsze wyniki:<Większość par z grupy klinicznej zgłaszała wzorzec epizodycznej niestabilności związku, tj. zrywanie i powracanie do siebie mniej więcej raz na 6 miesięcy. W kwestii rozpowszechnienie zaburzeń osobowości u partnera niebędącego osobą z BPD, prawie połowa mężczyzn z próby klinicznej spełniała kryteria dla co najmniej jednego zaburzenia osobowości.
Różnice między kobietami z obu grup (kliniczna vs kontrolna) w przypadku stylów przywiązania prezentowały się następująco: bezpieczny 0% versus 68,6%; lękliwy 37,1% versus 2,9%; nerwowy, 60,5% versus 22,9% ; odpychający, 2,9% versus 5,7%.
Kobiety z BPD wykazywały więcej przemocy fizycznej niż ich partner, a co więcej, kobiety z BPD wykazywały również więcej przemocy psychicznej. W porównaniu do grupy kontrolnej, kobiety z grupy klinicznej wykazywały więcej przemocy zarówno fizycznej, jak i psychicznej.
We wszystkich czterech skalach Kwestionariusza Wzorców Komunikacji nie zaobserwowano istotnych statystycznie różnic płciowych między kobietami ze zdiagnozowanym BPD, a ich partnerem miłosnym. Wyniki były natomiast niższe u kobiet z BPD, niż u kobiet z grupy kontrolnej.
Wyniki satysfakcji z pary dla kobiet z BPD nie różniły się od wyników satysfakcji u ich partnera. Porównując za to kobiety między grupami, wyniki wskazują na to, że kobiety z BPD były bardziej niezadowolone ze swojego związku, niż kobiety z grupy kontrolnej.>
Wnioski autorów: <Autorzy wyodrębnili z powyższego badania trzy kluczowe wnioski.
Pierwszy – wyniki pokazały, że BPD było związane ze wzorcem epizodycznej niestabilności związku. Wskazuje to na zgodność z klinicznymi hipotezami dotyczącymi zaburzonych procesów tworzenia par w BPD.
Drugim istotnym wnioskiem było to, że u prawie połowy mężczyzn zaangażowanych romantycznie w związek z kobietą cierpiącą na BPD zdiagnozowano zaburzenia osobowości. Wskazywać to może na to, że proces wyboru partnera w BPD nie jest przypadkowy.
Po trzecie, pary, w których kobieta cierpi na BPD, różniły się od par kontrolnych pod względem wielu różnych zmiennych psychospołecznych, między innymi reprezentacji przywiązania, przemocy intymnej i satysfakcji ze związku – potwierdza to pierwszą hipotezę dotycząca niepewności przywiązania. Hipoteza dotycząca wysokiego rozpowszechnienia przemocy intymnej w parach z partnerem z BPD została częściowo potwierdzona. Hipoteza, że satysfakcja ze związku będzie niższa w parach z partnerem z BPD została potwierdzona. >
ANALIZA WŁASNA BADANIA
<Biorąc pod uwagę impact factor Journal of Marital & Family Therapy na poziomie 2.379, a także SI Journal Citation Reports Ranking, w którym wspomniane czasopismo plasuje się 21/47 w obszarze Family Studies oraz 83/131 w obszarze Clinical Psychology, możemy stwierdzić, że jest ono czasopismem przeciętnym, jednak na tyle pewnym, by przyjąć wyniki badania i poddać je dalszej dyskusji.
Badacze do zagadnienia BPD w relacjach podchodzą wielopoziomowo i badają kilka istotnych aspektów w relacji przy użyciu odpowiednich narzędzi. Dzięki temu wyniki ukazują obszerny obraz. W przeciwieństwie do wcześniejszych badań w tym obszarze, które opierały się na samoopisowych cechach osobowości borderline, mocną stroną niniejszego badania jest bezpośrednia ocena zaburzeń osobowości u obojga partnerów, przy użyciu dobrze zbadanego, standaryzowanego wywiadu diagnostycznego. Plusem, wskazującym na wiarygodność i kontrolę badaczy nad badaniem jest staranna selekcja kobiet w grupie kontrolnej – zminimalizowanie ryzyka występowania psychopatologii, które mogłyby wpływać na wyniki.
Z drugiej zaś strony, w przypadku tego badania nie możemy mówić o dużej grupie przebadanych osób – by uwiarygodnić wyniki warto byłoby przeprowadzić replikację badania na większej grupie.
Innym problemem, który dostrzegam, jest znaczna różnica stażu związków pomiędzy grupami. W grupie klinicznej staż ten wynosił średnio niecałe 6 lat, w grupie kontrolnej natomiast aż 16.5 roku. Różnica ta może nie być obojętna dla wyników związanych ze stabilnością relacji, stylami przywiązania czy satysfakcją ze związków.>
Wnioski dla praktyki: <Niniejsze badanie w obszerny sposób obrazuje funkcjonowanie par, w których jeden z partnerów (w tym wypadku kobieta) cierpi na zaburzenie osobowości typu borderline. Wiedza ta może wpłynąć pozytywnie na proces terapii podobnych par, szczególnie w obszarze destabilizacji i chwiejności relacji oraz satysfakcji ze związków – te hipotezy zostały w pełni potwierdzone.
Omówione badanie może pomóc także w szybszej obserwacji alarmujących zachowań jednostek (podejrzenie BPD) poprzez obraz funkcjonowania pary, a tym samym w decyzji o skierowaniu klientki/a do dalszej diagnostyki i/lub na terapię indywidualną.
Należy jednak pamiętać, że badanie dotyczyło jedynie kobiet z BPD będących w relacjach z mężczyznami. Aby wiedza ta mogła być aplikowana uniwersalnie, należy przeprowadzić podobne badania na szerszej grupie – tj. także na parach, w których to mężczyzna cierpi na BPD (mimo zdecydowanie niższego odsetka tego zaburzenia u mężczyzn) oraz na parach jednopłciowych.>
Opracowanie: <Aleksandra Szewc, Uniwersytet SWPS>