Jakość i stabilność związków w parach osób z zab. typu borderline – II opracowanie

Artykuł oryginalny: <Bouchard, S., Sabourin, S., Lussier, Y., & Villeneuve, E. (2009). Relationship quality and stability in couples when one partner suffers from borderline personality disorder. Journal of marital and family therapy, 35(4), 446-455.>

Ranga czasopisma: <Impact factor: 2.379>

OPIS BADANIA <Celem badania było przeanalizowanie i porównanie funkcjonowania 35 par, w których kobieta cierpiała na zdiagnozowane zaburzenia osobowości typu borderline (BPD; Borderline Personality Disorder), z funkcjonowaniem nieklinicznej próby kontrolnej 35 par.>

Model badania i metoda: <Hipotezy: w parach, w których u kobiet zdiagnozowano BPD, obydwoje partnerzy będą wykazywać a) więcej niepewnych stylów przywiązania; b) wyższe wskaźniki przemocy fizycznej i psychicznej; (c) niższy wskaźnik wzajemnej komunikacji i więcej wzorców żądanie-wycofanie; (d) niższy poziom dostosowania diadycznego

Metoda: Ze względu na wielopłaszczyznowość oraz złożoność hipotez, celem ich weryfikacji w badaniu wykorzystano kilka narzędzi. Do diagnozy zaburzeń osobowości użyto francuskiej wersji Structured Clinical Interview for DSM-IV, Axis II. Przywiązanie badano za pomocą Kwestionariusza Doświadczeń w Bliskich Związkach. Przemoc intymną mierzono za pomocą francuskiej krótkiej formy Skali Taktyki Konfliktu.Wzorce komunikacyjne w parach oceniano za pomocą 11-itemowej krótkiej formy Kwestionariusza Wzorców Komunikacyjnych. Dystres psychiczny został zbadany przy użyciu skróconej wersji Inwentarza Objawów Psychiatrycznych. Do oceny poziomu jakości i satysfakcji ze związku wykorzystano 8-itemową wersję Skali Dostosowania Diadycznego>

Osoby badane: <Próba kliniczna składała się z łącznie 35 heteroseksualnych par randkowych, kohabitujących i małżeńskich. Kobiety z grupy klinicznej miały średnio niecałe 34 lata, a ich partnerzy 38 lat. Kobiety spełniały próg diagnostyczny DSM-IV dla BPD. Średni czas trwania związku wynosił 5 lat i 11 miesięcy. Większość par mieszkała ze sobą średnio od niecałych pięciu lat.

Grupa kontrolna składała się z łącznie 35 par konkubenckich lub małżeńskich. W celu zminimalizowania obecności cech osobowości borderline i psychopatologii ogólnej w grupie kontrolnej wykluczono pary, w których kobieta spełniała następujące cechy: antycypacja wykorzystywania seksualnego w dzieciństwie lub młodości, skrajna cecha gniewu, skrajne objawy psychologiczne, problematyczne używanie alkoholu oraz konsultacje ze specjalistą zdrowia psychicznego w ostatnim roku. Pary były zaangażowane w związek przez średni okres 16,5 roku.>

Najważniejsze wyniki:<Większość par z grupy klinicznej zgłaszała wzorzec epizodycznej niestabilności związku, tj. zrywanie i powracanie do siebie mniej więcej raz na 6 miesięcy. W kwestii rozpowszechnienie zaburzeń osobowości u partnera niebędącego osobą z BPD, prawie połowa mężczyzn z próby klinicznej spełniała kryteria dla co najmniej jednego zaburzenia osobowości.
Różnice między kobietami z obu grup (kliniczna vs kontrolna) w przypadku stylów przywiązania prezentowały się następująco:  bezpieczny 0% versus 68,6%; lękliwy 37,1% versus 2,9%; nerwowy, 60,5% versus 22,9% ; odpychający, 2,9% versus 5,7%.
Kobiety z BPD wykazywały więcej przemocy fizycznej niż ich partner, a co więcej, kobiety z BPD wykazywały również więcej przemocy psychicznej. W porównaniu do grupy kontrolnej, kobiety z grupy klinicznej wykazywały więcej przemocy zarówno fizycznej, jak i psychicznej.
We wszystkich czterech skalach Kwestionariusza Wzorców Komunikacji nie zaobserwowano istotnych statystycznie różnic płciowych między kobietami ze zdiagnozowanym BPD, a ich partnerem miłosnym. Wyniki były natomiast niższe u kobiet z BPD, niż u kobiet z grupy kontrolnej.
Wyniki satysfakcji z pary dla kobiet z BPD nie różniły się od wyników satysfakcji u ich  partnera. Porównując za to kobiety między grupami, wyniki wskazują na to, że kobiety z BPD były bardziej niezadowolone ze swojego związku, niż kobiety z grupy kontrolnej.>

Wnioski autorów: <Autorzy wyodrębnili z powyższego badania trzy kluczowe wnioski.
Pierwszy – wyniki pokazały, że BPD było związane ze wzorcem epizodycznej niestabilności związku. Wskazuje to na zgodność z klinicznymi hipotezami dotyczącymi zaburzonych procesów tworzenia par w BPD.
Drugim istotnym wnioskiem było to, że u prawie połowy mężczyzn zaangażowanych romantycznie w związek z kobietą cierpiącą na BPD zdiagnozowano zaburzenia osobowości. Wskazywać to może na to, że proces wyboru partnera w BPD nie jest przypadkowy.
Po trzecie, pary, w których kobieta cierpi na BPD, różniły się od par kontrolnych pod względem wielu różnych zmiennych psychospołecznych, między innymi reprezentacji przywiązania, przemocy intymnej i satysfakcji ze związku – potwierdza to pierwszą hipotezę dotycząca niepewności przywiązania. Hipoteza dotycząca wysokiego rozpowszechnienia przemocy intymnej w parach z partnerem z BPD została częściowo potwierdzona. Hipoteza, że satysfakcja ze związku będzie niższa w parach z partnerem z BPD została potwierdzona. >

ANALIZA WŁASNA BADANIA

<Biorąc pod uwagę impact factor Journal of Marital & Family Therapy na poziomie 2.379, a także SI Journal Citation Reports Ranking, w którym wspomniane czasopismo plasuje się 21/47 w obszarze Family Studies oraz 83/131 w obszarze Clinical Psychology, możemy stwierdzić, że jest ono czasopismem przeciętnym, jednak na tyle pewnym, by przyjąć wyniki badania i poddać je dalszej dyskusji. 

Badacze do zagadnienia BPD w relacjach podchodzą wielopoziomowo i badają kilka istotnych aspektów w relacji przy użyciu odpowiednich narzędzi. Dzięki temu wyniki ukazują obszerny obraz. W przeciwieństwie do wcześniejszych badań w tym obszarze, które opierały się na samoopisowych cechach osobowości borderline, mocną stroną niniejszego badania jest bezpośrednia ocena zaburzeń osobowości u obojga partnerów, przy użyciu dobrze zbadanego, standaryzowanego wywiadu diagnostycznego. Plusem, wskazującym na wiarygodność i kontrolę badaczy nad badaniem jest staranna selekcja kobiet w grupie kontrolnej – zminimalizowanie ryzyka występowania psychopatologii, które mogłyby wpływać na wyniki. 

Z drugiej zaś strony, w przypadku tego badania nie możemy mówić o dużej grupie przebadanych osób – by uwiarygodnić wyniki warto byłoby przeprowadzić replikację badania na większej grupie.
Innym problemem, który dostrzegam, jest znaczna różnica stażu związków pomiędzy grupami. W grupie klinicznej staż ten wynosił średnio niecałe 6 lat, w grupie kontrolnej natomiast aż 16.5 roku. Różnica ta może nie być obojętna dla wyników związanych ze stabilnością relacji, stylami przywiązania czy satysfakcją ze związków.>

Wnioski dla praktyki: <Niniejsze badanie w obszerny sposób obrazuje funkcjonowanie par, w których jeden z partnerów (w tym wypadku kobieta) cierpi na zaburzenie osobowości typu borderline. Wiedza ta może wpłynąć pozytywnie na proces terapii podobnych par, szczególnie w obszarze destabilizacji i chwiejności relacji oraz satysfakcji ze związków – te hipotezy zostały w pełni potwierdzone.
Omówione badanie może pomóc także w szybszej obserwacji alarmujących zachowań jednostek (podejrzenie BPD) poprzez obraz funkcjonowania pary, a tym samym w decyzji o skierowaniu klientki/a do dalszej diagnostyki i/lub na terapię indywidualną. 

Należy jednak pamiętać, że badanie dotyczyło jedynie kobiet z BPD będących w relacjach z mężczyznami. Aby wiedza ta mogła być aplikowana uniwersalnie, należy przeprowadzić podobne badania na szerszej grupie – tj. także na parach, w których to mężczyzna cierpi na BPD (mimo zdecydowanie niższego odsetka tego zaburzenia u mężczyzn) oraz na parach jednopłciowych.>

Opracowanie: <Aleksandra Szewc, Uniwersytet SWPS>

Zaburzenia osobowości typu borderline i dysfunkcje w parach

Artykuł oryginalny: <Bouchard, S., Sabourin, S. (2009). Borderline Personality Disorder and Couple Dysfunctions. Current Psychiatry Reports, 11(1), 55-62. >

Ranga czasopisma: <Impact Factor: 8.081 >

Opis badania <Artykuł jest przeglądem danych empirycznych dotyczących związku zaburzeń osobowości typu borderline z istotnie klinicznymi zmianami oraz ich negatywnymi konsekwencjami zachodzącymi w funkcjonowaniu par. >

Model badania i metoda: <Przegląd szeregu badań jest odpowiedzią na hipotezę mówiącą o tym, jak główne cechy związane z zaburzeniem osobowości typu borderline pozostają w relacji z rozwojem i utrzymaniem dysfunkcji wśród par, oraz przypuszczeń co do dwukierunkowości lub wzajemności związku pomiędzy ich dynamiką, a zaburzeniem typu borderline. Analiza danych empirycznych skupia się na sześciu obszarach są to 1) tworzenie związku oraz jego stabilność, 2) dobór partnera oraz psychologiczny profil partnera, 3) satysfakcja w związku, 4) przemoc intymna, 5) bezpieczne przywiązanie, 6) funkcjonowanie seksualne.

W znacznej większości prowadzono badania longitudinalne (tworzenie związku oraz jego stabilność, satysfakcja w związku). Zarówno w badaniach poprzecznych, jak i przekrojowych korzystano z takich narzędzi jak, obserwacja naturalistyczna (tworzenie związku), kliniczny wywiad ustrukturalizowany dla zaburzenia osobowości osi II (wybór partnera), kwestionariusz SCL- 90 (dobrostan partnera), samoopis, obserwacja (satysfakcja z relacji), oraz analiza danych z MSAD (przemoc intymna), wywiad wstępny oraz kwestionariusz PDQ-4 (funkcjonowanie seksualne).>

Osoby badane: <Osoby biorące udział w badaniach to osoby z zaburzeniem osobowości typu borderline lub jego subkliniczną diagnozą, ale również grupy bez diagnozy tego zaburzenia lub z diagnozą innych zaburzeń takich jak osobowość unikająca. Byli to zarówno mężczyźni jak i kobiety w różnym wieku, różnego pochodzenia, głównie z krajów Zachodnich. W zależności od badanych aspektów były to osoby w związkach intymnych, małżeńskich lub osoby pozostające poza jakąkolwiek relacją partnerską lub intymną. Dodatkowo w kontekście przemocy intymnej zbadano mężczyzn, którzy przejawiali przemoc w małżeństwie.

W większości badania przeprowadzone były na kilkuset osobowych grupach badawczych, choć omawiane są również badania na grupach liczących zaledwie kilkadziesiąt osób. Badani w dużej mierze odpowiadali na pytania kwestionariusza, brali udział w wywiadach, dokonywali samoopisów lub byli poddani obserwacji.>

Najważniejsze wyniki: <Wyniki badań wskazują na znaczącą ilość osób z zaburzeniami osobowości borderline pozostających w związkach. W zależności od badania jest to od 30% do 45%, randkuje od 5.8% do 17% badanych, od 17.4 % do 60% pozostaje w konkubinacie, a 7.8% do 23.5% z nich pozostaje w związku małżeńskim. Okazuje się, że duży procent (55.9% badanych) partnerów kobiet chorujących na zaburzenie typu borderline również cierpi na inne zaburzenia osobowości. Pacjenci z zaburzeniem osobowości typu borderline oceniali jakość swojej relacji niżej niż pacjenci z innymi zaburzeniami. Partnerzy osób z zaburzeniem z pogranicza wykazywali dwa razy wyższy dystres od partnerów osób bez tego zaburzenia. 

Wyniki badań wskazują na większe rozpowszechnienie przemocy fizycznej/seksualnej doświadczanej w wieku dorosłym u pacjentów z zaburzeniem osobowości borderline (45.5%) niż u pacjentów z zaburzeniami z osi II (16.1%). Ponad połowa (68.6% ) pacjentów z zaburzeniem borderline oraz ich partnerów ma niepewny styl przywiązania. Według badań wiąże się to z pozostaniem w niesatysfakcjonującej relacji dłużej niż osoby z bezpiecznym stylem przywiązania. Liczba symptomów borderline korelowała pozytywnie z deklarowaniem poczucia niepewności w związku i obawą o utracie partnera. Kobiety z zaburzeniem borderline częściej zgłaszają trudności seksualne (65.2%) niż mężczyźni z tym zaburzeniem (45.9%). Wyniki badań wskazują na rolę statusu związku kobiet z zaburzeniem borderline na rodzaj i częstotliwość zachowań seksualnych, co więcej rodzaj przywiązania wpływa na funkcjonowanie w sferze bardziej intymnej.>

Wnioski autorów: <Omawiana literatura wraz z wynikami badań zdecydowanie sugerują silny negatywny wpływ zaburzeń osobowości typu borderline na pewne aspekty intymnych związków. Autorzy sugerują, aby przyszłe badania skupiły większą uwagę nie tylko na wpływie zaburzenia osobowości typu borderline na intymną relację, ale również na dynamikę pary oraz przejawy i wyniki tego zaburzenia.

Według autorów lepsza integracja teorii zaburzeń osobowości wraz z badaniami par pomoże zredukować negatywny wpływ zaburzenia z pogranicza na satysfakcję obu partnerów relacji, co więcej przyczyni się do wzmocnienie efektywności i skuteczności aktualnie dostępnych psychospołecznych metod leczenia tego zaburzenia.>

ANALIZA WŁASNA BADANIA

<Artykuł opublikowany został w czasopiśmie Current Psychiatry Reports, który może pochwalić się wysokim wskaźnikiem cytowań na poziomie 8.081 w 2021 roku. Świadczy to o wysokiej jakości badań naukowych opisywanych przez autorów. Jest to rzetelna analiza danych empirycznych dotyczących związku zaburzenia osobowości typu borderline lub jego cech z dysfunkcjami wśród par. W niniejszym artykule z pewnością nie odnajdziemy szczegółowego opisu metodologii i wyników statystycznych cytowanych badań, jednak wydaje się być to celowym zabiegiem, a przegląd opiera się głównie na wnioskach i przesłankach z tych badań płynących.

Autorzy wskazują zarówno na mocne jak i słabe strony omawianych badań. Pozostając uczciwym względem czytelników i pozostawiając im przestrzeń do pełnej interpretacji przedstawionych wniosków. Konkretne aspekty funkcjonowania par i ich związek z zaburzeniem borderline przedstawione są w dużej mierze z perspektywy kilku badań prowadzonych przez różnych autorów.

Przegląd choć dotyczy osób z zaburzeniem osobowości borderline wydaje się być skierowany nie do samych chorujących, a badaczy i praktyków. Autorzy dokonując analizy danych empirycznych wskazują jednocześnie na braki i niekompletność danych dotyczących tego zaburzenia w kontekście relacji romantycznych i zachęcają do zagłębienia się teoretycznego i praktycznego w tym temacie.>

Wnioski dla praktyki: <Wyniki wskazują na duży odsetek osób z zaburzeniem osobowości borderline pozostających w relacjach intymnych lub partnerskich. Istotne w przyszłej praktyce badawczej lub pracy nad narzędziami diagnostycznymi powinno być skupienie się na tych aspektach funkcjonowania relacji, na które owe zaburzenie mają znaczący wpływ i jeżeli zostaną zignorowane mogą mieć negatywny wpływ na leczenie lub diagnozę.

W praktyce ważne jest również zwrócenie uwagi na dwukierunkową relację pomiędzy dysfunkcjami w związku osoby chorej, a samym zaburzeniem. Należy wziąć pod uwagę tą relację i w leczeniu osób z zaburzeniem borderline rozważać włączenie do terapii partnera oraz skupieniu się na jego roli w przejawach tego zaburzenia. Kluczowe jest również poszerzanie świadomości osób chorych o ich potencjalnym zainteresowaniu szczególnym typem przyszłych partnerów oraz jaki ma to wpływ na funkcjonowanie w relacji, ale również na samą chorobę.>

Opracowanie: <Zuzanna Reucka, Uniwersytet SWPS>

Niepłodność a terapia par. Przegląd

Artykuł oryginalny: <Thompson, J. (2021). The effectiveness of couple therapy on psychological and relational variables and pregnancy rates in couples with infertility: A systematic review. Australian and New Zealand Journal of Family Therapy, 42(2), 120-144.>

Ranga czasopisma: <Impact factor: 1.380>

OPIS ZJAWISKA <Niniejszy systematyczny przegląd badań miał na celu przedstawienie skuteczności terapii par wśród par mających problemy z zajęciem w ciążę oraz określenie czy terapia par zwiększa prawdopodobieństwo zajścia w ciążę.>

Wstęp teoretyczny: <Około 15% światowej populacji doświadcza problemów z płodnością, co pokazuje znaczący problem globalny. Powstaje coraz więcej metod leczenia dających parom nadzieje, ale nie zawsze przynoszących oczekiwane efekty. Diagnoza niepłodności może poważnie wpłynąć na zdrowie psychiczne, poprzez kontekst społeczny, rodzinny i przypisane role. Osoby te mogą czuć się niewystarczające, odizolowane, zmniejsza się ich samoocena oraz mogą pojawić się u nich symptomy depresji i lęku. Niepłodność znacząco wpływa również na satysfakcję relacyjną w parze. Dystres po każdej nieudanej próbie zajścia w ciążę, cierpienie psychiczne i zmiana roli współżycia z tworzenia więzi na prokreacyjną, może prowadzić do dużych konfliktów.

Najczęściej stosowanymi interwencjami psychologicznymi w leczeniu problemów z zajściem w ciążę są terapie indywidualne lub grupowe w podejściach psychodynamicznym, systemowym, behawioralnym i poznawczo-behawioralnym. Jednakże pojawiają się głosy za większą skutecznością pracy z całą parą, ponieważ ich relacja jest tu konieczna do osiągnięcia sukcesu, a osoby w parze polegają na swoim związku jako sposobie radzenie sobie z cierpieniem psychologicznym. Perspektywa systemowa ukazuje problemy z zajęciem w ciążę za zagrożenie dla tożsamości jednostki, ale i pary jako całości. Badania podkreślają wpływ radzenia sobie partnerów z doświadczeniem takich trudności, wskazując unikanie jako przyczynę zwiększonego dystresu, a strategie oparte na znaczeniu zmniejszające dystres. Koser (2020) na podstawie teorii przywiązania Bowlby’ego (1973) twierdzi, że pary łatwiej wychodzą z problemów psychicznych związanych z problemami z zajęciem w ciążę, jeśli związek jest bezpieczny i pewny, a partnerzy są dla siebie emocjonalnie dostępni. Zrozumienie znaczenia bliskości, komunikacji, zaangażowania emocjonalnego w okresach stresu spowodowanego niepłodnością, pozwala zobaczyć ogromne znaczenie terapii par jako sposobu walki z niepłodnością.>

Główne teoretyczne tezy autorów: <Autorzy przeglądu zakładają, że terapia par okaże się skuteczną metodą do wspierania par doświadczających psychologicznego i relacyjnego dystresu w kontekście trudności z zajęciem w ciążę, oraz że terapia par zwiększa prawdopodobieństwo zajścia w ciążę.

Po przeanalizowaniu badań tezą autorów jest również, że w pracy z takimi osobami najlepiej byłoby zintegrować teorię systemów, przywiązania i konstruktywizmu społecznego. Perspektywa konstruktywistyczna przydatna byłaby w zrozumieniu jak historyczne, społeczne, kulturowe i relacyjne konteksty wpływają na tworzenie przez pary znaczeń i interpretowania przez nich sytuacji. Systemowa mogłaby pomóc w uwolnieniu się od niekorzystnych stereotypów i uprzedzeń, w kontekście trudności z zajściem w ciążę oraz pomogłoby w poprawie komunikacji. Ponadto może również pomóc w zarządzaniu konfliktem z innymi częściami systemu, jak np. dalsza rodzina, czy zespół medyczny.> 

Najważniejsze wnioski autorów: <Terapia par jest skuteczna w zmniejszaniu psychologicznych i relacyjnych obaw u osób z problemami z zajęciem w ciążę. Terapie trwające ponad sześć sesji warto wdrożyć u par, których historia problemów tych jest dłuższa i negatywnie wpływa na dobrostan ich relacji i emocjonalny. Ponadto jest skuteczna w zmniejszaniu depresji, stresu i lęku. Trochę poniżej połowy badań, które analizowali autorzy, wykazało, że terapia par zwiększyła prawdopodobieństwo zajścia w ciążę od 17% do 60%. Autorzy zauważyli, że terapia skoncentrowana na emocjach, przedstawia się jako najbardziej skuteczna metoda w zmniejszeniu problemów psychologicznych i relacyjnych.

Terapia par może wzmacniać potencjał reprodukcyjny i zwiększać wskaźnik ciąż jedynie u par z niewyjaśnioną niepłodnością, a więc taką, której powodem mogą być czynniki psychologiczne lub styl życia i pod warunkiem, że nie ma ona przyczyn medycznych lub strukturalnej budowy ciała (np. nieprawidłowości funkcjonalnej budowy macicy).

Autorzy zwrócili również uwagę, że warto by jak najbardziej dostosować rodzaj i częstotliwość terapii do i tak napiętego przez wizyty medyczne grafiku par. Pomocne mogłyby być np. sesje online, czy domowe. W trakcie procedury ART (Techniki wspomaganego rozrodu, ang. assisted reproductive technology) pary obciążone są dużym stresem i obciążeniem psychicznym, więc należałoby skupić się na wspieraniu pary za pomocą terapii niedyrektywnej, wspierającej. CBT dla par, terapię skoncentrowaną na emocjach, terapię psychodynamiczną i behawioralną lepiej prowadzić pomiędzy cyklami ART.>

ANALIZA WŁASNA BADANIA

<Kryteria wyboru artykułów są rozsądne, ale badania nie są wystarczająco rzetelnie wyselekcjonowane. Ostateczna liczba 12 badań i łącznie 371 par jest satysfakcjonująca. Dużą zaletą jest różnorodność w próbie badawczej. Badania prowadzone były na różnych kontynentach i na przestrzeni wielu lat. Choć użycie badań z aż 1985 roku zdaje się zbyt szerokie. Pary badane w tamtym latach mogą znacząco różnić od dzisiejszych pokoleń starających się o dziecko, tak samo, jak różnią się metody w terapiach i wsparciu par. Dodatkowo pamiętając, że w odbieraniu diagnozy niepłodności duży wpływ ma kontekst społeczno-kulturowy, patrzenie pod kątem ról w rodzinie i stereotypów zmieniło się przez te 36 lat. Należałoby zatem zawęzić przegląd do badań z ostatnich 20 lat.

Uwagę zwracają również specjaliści prowadzący interwencję. W 4 na 12 badań byli nimi pracownicy socjalni oraz położne i pielęgniarki. Prezentuje się to niezrozumiale w kontekście wymienionych przez autorów form i podejść terapeutycznych, ponieważ powinny być one prowadzone przez osoby wykwalifikowane w prowadzeniu takich terapii. Nie wykluczając możliwej wysokiej wiedzy w zakresie psychoterapii u tych specjalistów, warto byłoby sprawdzić ich wykształcenie lub w przyszłych przeglądach uwzględnić wyłącznie psychoterapeutów i psychologów.

Należy wskazać, że ogromnym problemem tego przeglądu systematycznego jest niedostateczny czas obserwacji w większości badań, co ogranicza zdolność do oceny długoterminowych wyników terapii par i jej wpływu na zajście w ciążę. W niektórych badaniach obserwacja kończyła się po kilku dniach od transferu zarodka lub jest w nich tylko wzmianka, że zbieranie danych było po leczeniu, ale brakuje bardziej szczegółowych informacji.>

Wnioski dla praktyki: <Warto jest więc proponować terapię par osobom, które cierpią po rozpoznani problemów z płodnością. Wzajemne wspieranie się partnerów i rozwijanie wspólnej więzi i komunikacji jest bardzo ważne w procesie radzenia sobie w takiej sytuacji. Brakuje jednoznacznych wyników dotyczących wpływu terapii par na płodność. Niektóre badania sugerują, że może ona poprawiać szanse na ciąże, podczas gdy inne nie wykazują takiego efektu. Przydatne będą kolejne badania badające tę zależność, które będą obserwowały pary w dłuższym okresie czasu. Jednakże możemy z tego przeglądu systematycznego wyciągnąć wnioski o najwyższej skuteczności terapii par skoncentrowanej na emocjach, a w trakcie procedury ART szczególnie warto skupić się na niedyrektywnej terapii wspierającej.>

Opracowanie: <Martyna Białobrzeska, Uniwersytet SWPS>

Pary tracące więź: stygmatyzacja wagi w związkach romantycznych

Artykuł oryginalny: <Schmidt, A. M., Jubran, M., Salivar, E. G., & Brochu, P. M. (2022). Couples losing kinship: A systematic review of weight stigma in romantic relationships. Journal of Social Issues, 79(1), 196–231.>

Ranga czasopisma: <Impact Factor 2022: 5,418>

OPIS BADANIA <Artykuł zawiera przegląd statystyczny podsumowujący badania poświęcone stygmatyzacji wagi ciała w związkach romantycznych oraz jej wpływu na funkcjonowanie i satysfakcję w związku.>

Model badania i metoda: <Poszukiwanie artykułów empirycznych związanych ze stygmatyzacją wagi w związkach romantycznych zostało przeprowadzone zgodnie z wytycznymi PRISMA na stronach internetowych takich, jak: PsycInfo, PubMed oraz Google Scholar. Wszystkie artykuły musiały pochodzić z recenzowanych czasopism (peer-reviewed) oraz być napisane lub przetłumaczone na język angielski. W początkowych założeniach szukano jedynie artykułów, które opisywały wpływ stygmatyzacji wagi na funkcjonowanie związku. Ze względu na małą ilość literatury spełniającej te wymagania do przeglądu dołączono artykuły oceniające status wagi (np. posiadane BMI) oraz funkcjonowanie związku. Finalnie z 405 tekstów do przeglądu statystycznego wyselekcjonowano 32 istotnych dla badania artykułów: 8 mierzących stygmatyzację wagi (badania podłużne), 1 wprowadzające manipulację stygmatyzacją (badanie eksperymentalne) oraz 23 oceniające status wagi ciała (badania przekrojowe). >

Osoby badane: <W badaniach udział wzięły zarówno kobiety, jak i mężczyźni. Zdecydowana większość artykułów obejmowała uczestników, którzy byli obecnie w związkach małżeńskich lub partnerskich. Jedno badanie poświęcone było osobom w związkach homoseksualnych. W 26 artykułach badania przeprowadzono z uczestnikami mieszkającymi w Stanach Zjednoczonych. Reszta badań obejmowała mieszkańców takich krajów, jak: Australia, Izrael, Włochy, Nowa Zelandia oraz Szwajcaria. Zdecydowana większość uczestników była etniczności kaukaskiej. Jedno badanie obejmowało tylko osoby czarne, a inne tylko pochodzenia Latynoskiego. Najlepiej reprezentowanymi grupami wiekowymi byli 20-sto, 30-sto i 40-sto latkowie. Żadne badanie nie było poświęcone związkom osób w wieku podeszłym.>

Najważniejsze wyniki: <

• Większość badań wykazała, że kobiety doświadczające krytyki swojej wagi ze strony partnerów odczuwały mniejszą satysfakcję ze związku oraz mniejsze uczucie intymności seksualnej od kobiet, które takiej krytyki nie doświadczyły.
• W przeciwieństwie, w przypadku mężczyzn krytyka wagi w postaci sugestii przybrania na wadze (nie jej utraty) była związana z niezadowoleniem z relacji.
• Krytyka wagi była negatywnie związana z wzajemną, konstruktywną komunikacją i pozytywnie związana z komunikacją awersyjną i żądaniem mężczyzny/wycofaniem kobiety.
• Krytyka wagi ze strony partnera była pozytywnie związana z internalizacją (przyjmowaniem za własne narzucanych z zewnątrz postaw, opinii) przez kobiety uprzedzeń w stosunku do wagi ciała. Wraz ze wzrostem wagi rosły uprzedzenia. 
• Postrzegana dyskryminacja ze względu na wagę była negatywnie związana z satysfakcją seksualną u mężczyzn. Gdy postrzegana dyskryminacja ze względu na wagę rosła – satysfakcja seksualna mężczyzn malała.
• BMI nie było związane z otrzymywanym lub udzielanym przez partnera wsparciem.>

Wnioski autorów: <Według autorów pomimo dowodów na to, że związki romantyczne są głównym źródłem stygmatyzacji wagi oraz dyskryminacji z nią związanej – bardzo niewiele badań dotyczy roli stygmatyzacji w funkcjonowaniu związku. Istniejące artykuły silnie podkreślają szkodliwość krytyki, internalizacji uprzedzeń i dyskryminacji wagi na satysfakcję ze związku, intymność seksualną, konstruktywną komunikację i stabilność relacji. Autorzy zwracają uwagę na to, że badania sprawdzające związek między statusem wagi a funkcjonowaniem w związku są w dużej mierze niespójne.

Dodatkowo, kładą akcent na to, że ważne jest zrozumienie stygmatyzacji wagi w związkach romantycznych i jej konsekwencje i zachęcają do dalszego prowadzenia badań w tym kierunku.>

ANALIZA WŁASNA BADANIA

<Analizując artykuł, uzyskane wnioski oraz metodologię uważam, że można wierzyć w wyniki w nim przedstawione. Artykuły szukane były na dedykowanych literaturze naukowej stronach, a wybrane zostały te pochodzące z czasopism recenzowanych. Zostały one starannie wyselekcjonowane. Dodatkowo Impact Factor czasopisma “Journal of Social Issues” w roku publikacji artykułu wynosił 5,418, co jest wysokim wynikiem.

Z drugiej strony badane zjawiska odbiegały od tych, które według tytułu artykułu powinny zostać zanalizowane. Przede wszystkim ze względu na małą dostępność literatury oceniającej wpływ stygmatyzacji wagi na funkcjonowanie związku – kryteria zostały rozszerzone. Większość analizowanych artykułów nie skupia się na stygmatyzacji, a na posiadanej wadze badanych. Dodatkowo wyniki prezentowane w analizowanych artykułach są ze sobą sprzeczne – np. jedne potwierdzają, że osoby otyłe mają mniejszą satysfakcję ze związku, a inne wykazują, że satysfakcja u osób w związku rośnie wraz z BMI. Osobami badanymi byli głównie młodzi dorośli mieszkający w Stanach Zjednoczonych. Kanony piękna oraz obraz pożądanej sylwetki na całym świecie są różnorodne i często zależną od kultury – w szczególności wśród kobiet.  Dlatego uważam, że wyniki te powinny być generalizowanie jedynie na osoby w kulturze zachodniej.

Wnioski dla praktyki: <Z przedstawionego przeglądu statystycznego wynika, że podwyższone BMI, stygmatyzacja wagi czy internalizacja uprzedzeń związanych z wagą ciała w związkach romantycznych mogą wpływać na zadowolenie ze związku, poziom intymności oraz sposób komunikacji partnerów. Wiedzę tę można wykorzystać w praktyce psychoterapeutycznej, a w szczególności w diagnozie par, kiedy identyfikuje się źródła problemu w związku. Zwrócenie uwagi na to czy problemy nie wynikają z krytyki wyglądu partnera mogą poszerzyć perspektywę diagnosty. 

Dodatkowo badanie wykazało, że wraz ze wzrostem BMI jednego z partnerów, drugi bardziej angażował się w regulację przyzwyczajeń związanych z jedzeniem. Dane to mogą zostać wykorzystane przez psychodietetyków, aby zwiększać motywację klientów do zmiany stylu odżywiania.>

Opracowanie: <Sara Bukowska, Uniwersytet SWPS>

Jakość i stabilność relacji w parach osób z zaburzeniami borderline

Artykuł oryginalny: <Bouchard, S., Sabourin, S., Lussier, Y., & Villeneuve, E. (2009). Relationship quality and stability in couples when one partner suffers from borderline personality disorder. Journal of marital and family therapy, 35(4), 446-455.>

Ranga czasopisma: <IMPACT FACTOR: 1,22>

OPIS BADANIA <Głównym celem pracy było zbadanie i porównywanie funkcjonowania psychospołecznego par, w których kobieta ma rozpoznanie zaburzenia osobowości borderline. Hipoteza: pary, w których kobieta ma zdiagnozowane zaburzenia osobowości borderline, będą wykazywać pozabezpieczne style przywiązania, wyższe wskaźniki przemocy fizycznej i psychicznej, mniejszą wzajemną komunikację, więcej wzorców wycofywania się oraz niższy poziom dopasowania.>

Model badania i metoda: <W badaniu wzięły udział heteroseksualne pary, gdzie kobieta miała zdiagnozowane zaburzenia osobowości borderline oraz pary z grupy kontrolnej. Badanie trwało 18 miesięcy. Badani zostali zbadani za pomocą testów psychologicznych i kwestionariuszy-takich jak SCID-II,  GAF (Globalna Ocena Funkcjonowania), ECR (Kwestionariusz Doświadczenia w Bliskich Związkach)- skala przywiązania, CTS-2 (Conflict Tactics Scale)- intymna przemoc, CPQ ( Kwestionariusz Wzorców Komunikacji)- wzorce komunikacji, PSI ( Inwentarz Objawów Psychiatrycznych)- dystres psychiczny,  DAS-8 (Skala Dostosowania Diadycznego)-regulacja diadyczna oraz wywiadu.>

Osoby badane: <Zbadane zostały 35 pary – kobiety i mężczyźni w związkach heteroseksualnych, w małżeństwie lub konkubinacie, gdzie kobieta miała zdiagnozowane zaburzenia osobowości borderline oraz 35 par heteroseksualnych w grupie kontrolnej. Średni wiek kobiet to 34 lata, a mężczyzn 38 lat. Średni czas trwania związku to 5 lat i 11 miesięcy, a średni czas mieszkania razem to okres 4 lat i 11 miesięcy. Pary miały średnio 1 dziecko.>

Najważniejsze wyniki:<Jeśli chodzi o niestabilność statusu oraz rozwiązanie związku to większość par zgłaszała wzorzec niestabilności związku- zrywania i powrotu do siebie, gdzie średnia to było raz na 6 i pół miesiąca. Podczas badania 10 z 35 par zgłosiło definitywne rozstanie.

Prawie połowa próby mężczyzn (44,1%) spełniała kryteria co najmniej jednego zaburzenia osobowości, którymi najczęściej była paranoja (14,7%), antyspołeczność (14,7%), zaburzenia obsesyjno kompulsywne (14,7%) oraz unikowe (11,8%). Dodatkowo 52,9% mężczyzn spełniało kryterium antyspołecznego zaburzenia osobowości przed 15 rokiem życia. 

Kategorię przywiązania kobiet i mężczyzn z grupy klinicznej prezentowała się następująco:

-bezpieczny styl przywiązania: kobiety 0%, mężczyźni 31,4%

-lękowy styl przywiązania: kobiety 37,1%, mężczyźni 22,9%

– zaabsorbowany styl przywiązania: kobiety 60%, mężczyźni 31,4%

– lekceważący styl przywiązania: kobiety 2.9%, mężczyźni 4,3%

Jeśli chodzi o unikanie intymności nie było one statystycznie silniejsze u żadnej z płci. Jednak lęk przed odrzuceniem był wyższy u kobiet niż u mężczyzn. W porównaniu z grupą kontrolną u kobiet z borderline unikanie intymności było wyższe oraz lęk przed odrzuceniem był istotnie wyższy. 

U mężczyzn w grupie klinicznej unikanie intymności było statystycznie wyższe niż w grupie kontrolnej. Lęk przed odrzuceniem również był wyższy w grupie klinicznej u mężczyzn.

Kobiety ze zdiagnozowanym zaburzeniem borderline przejawiały większą przemoc psychiczną jak i fizyczną nad mężczyznami. Natomiast kobiety doświadczały mniej przemocy fizycznej i psychicznej niż mężczyźni, gdzie kobiety z grupy kontrolnej przejawiały mniejszą przemoc fizyczną i psychiczną. 

Mężczyźni w grupie klinicznej doświadczali większą przemoc psychiczną i fizyczną niż mężczyźni w grupie kontrolnej. Nie zaobserwowano istotnych różnic płciowych we wzorach komunikacji między kobietami z borderline, a partnerami. Natomiast wyniki w tym zakresie były niższe u kobiet z borderline niż u kobiet z grupy kontrolnej. U mężczyzn z grupy klinicznej i kontrolnej nie zaobserwowano znaczącej różnicy. 

Wyniki satysfakcji ze związku u kobiet z borderline nie różniły się od wyniku satysfakcji partnera. Jednak kobiety z grupy klinicznej były bardziej niezadowolone ze związku niż kobiety z grupy kontrolnej, tak samo mężczyźni z grupy klinicznej mieli mniejszą satysfakcję ze związku niż mężczyźni z grupy kontrolnej.>

Wnioski autorów: <Badanie pokazało, że zaburzenie osobowości borderline jest związane z wzorcem chwilowej niestabilności związku. U prawie połowy mężczyzn, którzy są związani z kobietami z zaburzeniem borderline zdiagnozowano zaburzenia osobowości lub kryterium A dla antyspołecznego zaburzenia osobowości. Nasuwa się wniosek, że wybór partnera może nie być przypadkowy, jednak do ustalenia pozostaje to jakie kierują tym czynniki. 

Pary, w których kobieta cierpi na zaburzenia borderline różniły się od par kontrolnych różnorodnością zmiennych psychospołecznych, stylami przywiązania, przemocą intymną, wzorcami komunikacji, cierpieniem psychicznym i satysfakcją ze związku. Hipoteza badania dotycząca niepewności przywiązania została potwierdzona. Hipoteza o wysokim rozpowszechnieniu przemocy z partnerką z borderline została częściowo potwierdzona, jednak są potrzebne badania aby wyjaśnić heterogeniczność tego zjawiska.

Potwierdziła się również hipoteza, że satysfakcja ze związku z kobietą borykającą się z borderline jest niższa niż w grupie kontrolnej. Pary, w których kobieta cierpi na borderline, również częściej zgłaszały wzorzec komunikacji charakteryzujący się wycofaniem kobiety⁄żądanie mężczyzny, co przynosi wynik odwrotny do tego, który zazwyczaj jest obserwowany u par w trudnej sytuacji. Dużą część par, w której kobieta cierpi na borderline można by sklasyfikować jako zadowolone ze swojego związku, co przynosi zaskakujące odkrycie. 

Badacze twierdzą, że konieczne są badania replikacyjne w innych warunkach leczenia z większą próbą par.>

ANALIZA WŁASNA BADANIA

< Praca badaczy opiera się na rzetelnych źródłach. Wskaźnik Impact Factor równy 1,22 mówi nam, że artykuł jest wystarczająco dobry i wartościowy. Artykuł jest napisany bardzo starannie i merytorycznie. Badacze podjęli się zbadania dosyć istotnego, ale również trudnego aspektu. Związek z osobą cierpiącą na borderline może być nie lada wyzwaniem, ponieważ takie osoby mają predyspozycje do tworzenia niestabilnych związków interpersonalnych, często borykają się z niezwykle silnym lękiem przed odrzuceniem i mają problem z zaufaniem. Często charakteryzują się złością, która może przerodzić się w agresję  i również posiadają skrajne myśli na temat swojego partnera, co może wpędzić w załamanie.

 Wyniki badania nie są zbytnio zadziwiające i wnioski, które zostały postawione przez badaczy takie jak to, że związek z osobą z borderline potrafi być niestabilny,  były bardzo zbliżone do osiągniętego wyniku. Bardzo ciekawym faktem jest to, że mężczyźni, którzy łączą się w pary często przejawiają sami zaburzenia osobowości. Ciekawe jest to dlaczego do takiego zabiegu dochodzi.W tym wypadku koniecznym faktem jest ustalenie to dlaczego takie zjawisko ma miejsce. >

Wnioski dla praktyki: <Wyniki badania wskazują na dalszy sposób postępowania i zbadania dlaczego mężczyźni w związkach z kobietą z borderline również borykają się z zaburzeniami. Czy jest to kwestia podłoża wyboru partnerek, a może rozwija się to dzięki związkowi. Odpowiedzi może być wiele. 

Wiedza ta może zostać  wykorzystana do opracowania na przykład terapii par, dla osób w takich związkach, ponieważ, dzięki badaniu widać, gdzie leży problem w jakości oraz stabilności związku oraz jak takie pary i czym różnią się od par kontrolnych. Badanie również pokazuję, że bycie w takim związku może być nie lada wyzwaniem i ukazuje jak to funkcjonuje w praktyce.>

Opracowanie: <Aleksandra Ostojska, Uniwersytet SWPS>

Kłótnie w parach z zab. osobowości typu borderline

Artykuł oryginalny: <de Montigny-Malenfant, B., Santerre, M. È., Bouchard, S., Sabourin, S., Lazaridès, A., & Bélanger, C. (2013). Couples’ negative interaction behaviors and borderline personality disorder. The American Journal of Family Therapy, 41(3), 259-271.>

Ranga czasopisma: <1.07 Impact Factor>

OPIS BADANIA <Badanie dotyczyło zachowań par względem siebie oraz reagowania podczas kłótni, a zaburzeniem osobowości typu borderline (BPD).>

Model badania i metoda: <Było to badanie korelacyjne, postawiono w nim następujące hipotezy:

1. Pary, w których kobieta ma zdiagnozowane BPD prezentują więcej negatywnych zachowań podczas rozwiązywania konfliktów niż pary w których kobieta nie ma tej diagnozy.
2. Kobiety w parach, w których kobieta ma zdiagnozowane BPD, prezentują więcej negatywnych zachowań podczas rozwiązywania konfliktów niż ich partnerzy.

Badanie przeprowadzono w laboratorium wydziału Psychologii kanadyjskiego uniwersytetu, przy użyciu narzędzia do Globalnego Systemu Kodowania Interakcji Par, aby określić poszczególne zachowania komunikacyjne par podczas odgrywania symulacji konfliktu. Narzędzie to mierzy 3 negatywne i 2 pozytywne wymiary interakcji par w rozwiązaniu sytuacji konfliktowych. W powyższym badaniu zastosowano jedynie 3 negatywne wymiary, ponieważ są one lepszymi predyktorami dostosowań małżeńskich niż te pozytywne oraz ze względu na silną negatywną korelację pomiędzy negatywnym a pozytywnymi zachowaniami. Te trzy wymiary to: Unikanie, Dominacja, Krytyka.>

Osoby badane: <Próbę badawczą stanowiło 28 heteroseksualnych małżeństw, 12 konkubentów i 9 par niemieszkających razem. Przeciętny wiek kobiet w tym badaniu wynosił 33,68 lat, a mężczyzn 37,46 lat. Średnia bycia w związku wynosiła 6 lat w przypadku małżeństw, 5 lat i 1 miesiąc w przypadku par mieszkających razem. Większość kobiet i mężczyzn biorących udział w badaniu ukończyła liceum (średnio na naukę kobiety przeznaczyły 11,36 lat, mężczyźni 12 lat). Aby wziąć udział w badaniu kobiety musiały być zdiagnozowane z BPD zgodnie z klasyfikacją DSM-IV i być w relacji heteroseksualnej przynajmniej od dwóch miesięcy, partnerzy nie mogli mieć mniej niż po 18 lat. Musieli również wyrazić zgodę na nagrywanie podczas sytuacji konfliktowej w warunkach laboratoryjnych.

Do grupy kontrolnej należały 82 pary, z czego 39 z nich było małżeństwem, a 43 pozostawały w nieformalnym związku. Kobiety miały średni wiek 34,01 lat, a mężczyźni 36,79. Pary mieszkały ze sobą średnio od 7 lat i 7 miesięcy, a średni czas edukacji dla kobiet wynosił 15,71 lat, zaś mężczyzn 16,41. Pary zostały dobrane z pierwotnej grupy 315 par, które rekrutowane były w mediach społecznościowych.>

Najważniejsze wyniki: <Istotne okazało się uwzględnienie w badaniach czasu edukacji. Zauważono, że pacjenci z zaburzeniami borderline oraz ich partnerzy, często byli gorzej edukowani. Pierwsza postawiona hipoteza została wzmocniona. Badanie pokazało, że pary, w których kobiety mają diagnozę BPD przejawiały więcej negatywnych zachowań podczas rozwiązywania konfliktów niż pary, w których tej diagnozy nie było. Pary, w których kobieta miała diagnozę BPD otrzymały wyższe wyniki na skali negatywnych zachowań m.in. prezentowały więcej zachowań dominacyjnych. Ogółem w tych parach występowała również większa asymetria pod względem chęci kontroli i dominacji rozmowy. Oboje partnerzy w tych parach byli uparci, bardziej odporni i mniej przychylni do zmiany swojego zdania. Podczas rozmowy o możliwych rozwiązaniach problemu, oboje próbowali kontrolować rozmowę.

Druga hipoteza po podsumowaniu wszystkich negatywnych zachowań, nie została potwierdzona. Wyniki wskazują, że zarówno kobiety jak i mężczyźni w relacjach, w których u kobiety zdiagnozowano BPD, wykazywali podobny poziom unikania, dominacji i krytyki. Wskazuje to na równomierne adaptowanie negatywnych zachowań u takiej pary.>

Wnioski autorów: <Tak jak przewidywano, zaburzenie borderline powiązane jest z negatywnymi sposobami rozwiązywania konfliktów w interakcji z partnerem. Te wyniki dają wiedzę na temat możliwego obniżenia jakości i stabilności relacji partnerskich u osób z diagnozą borderline. Możliwe jest pogłębienie negatywnych symptomów chorujących, negatywne postrzeganie i stygmatyzacja takich par, gorszy dostęp do efektywnej terapii. W przyszłych badaniach należy podzielić pary zgodnie z wiekiem, latami edukacji, czasem trwania związku. Należy stworzyć grupy porównawcze, obejmujące partnerów chorujących również na inne zaburzenia kliniczne. Pomiar behawioralny użyty w tym badaniu nie został specjalnie dostosowany do dysfunkcyjnych zachowań typowych dla BPD, a te negatywne zachowania nie wykluczają się wzajemnie. W przyszłych badaniach należy więc użyć specjalnego systemu kodowania aby je rozróżnić. Ostatnim ograniczeniem badania był fakt, iż pary z grupy kontrolnej nie zostały przebadane pod kątem BPD, tak więc część z partnerów biorących udział w badaniu, również mogła prezentować to zaburzenie.>

ANALIZA WŁASNA BADANIA

<Badania laboratoryjne, w których występuje grupa badawcza i kontrolna mają wiele zalet takich jak na przykład wnikliwa analiza każdej z grup i możliwość odtworzenia takich samych warunków. Występują tutaj również wady, takie jak brak możliwości obserwacji par w naturalnych warunkach i niska wiarygodność prezentowanych zachowań. Pary nagrywane mogą zachowywać się inaczej niż miałoby to miejsce w domu, w warunkach naturalnych. Ponadto, badanie zostało przeprowadzone na niewielkiej grupie Kanadyjczyków, tak więc wnioski z niego płynące nie mogą być generalizowanie na inne społeczeństwa ze względu na różnice kulturowe ani  na większe populacje.

Zaburzenie osobowości borderline obejmuje szereg objawów, które mogą wpływać na jakość relacji partnerskich, część z nich prezentowana będzie nie tylko w sytuacji konfliktowej z partnerem. Należy więc w przyszłych badaniach uwzględnić również inne możliwe sytuacje. Na przebieg kłótni i możliwe negatywne zachowania podczas niej wpływać może wiele czynników, nie tylko zachowania prezentowane przez osoby zdiagnozowane z BPD, będące charakterystyką tego zaburzenia, co również należy uwzględnić.

Przede wszystkim ograniczeniem tego badania była niewielka grupa oraz jej mała różnorodność – kulturowa, wiekowa, religijna, seksualna. W przyszłych badaniach należy różnicować grupy badanych pod względem tych warunków aby była ona bardziej reprezentatywna. Należałoby również w badaniu zachować równoliczność grupy badawczej i kontrolnej.>

Wnioski dla praktyki: <Osoby z diagnozą zaburzeń osobowości borderline stanowią dużą grupę ludzi będących w relacjach partnerskich, a to zaburzenie może wpływać na jakość tworzonych przez nie związków i negatywnie oddziaływać na funkcjonowanie ich partnera. Wiedzę na temat zależności jakie występują w sytuacjach konfliktowych i zachowań jakie przejawiają osoby z diagnozą BPD można wykorzystać w terapii par, podczas pracy nad poprawą jakości relacji i jej dalszym ukierunkowaniem ku satysfakcji obu partnerów.

Zidentyfikowanie negatywnych zachowań prezentowanych zarówno przez kobiety z diagnozą BPD jak i ich adaptacja przez partnerów, stanowi narzędzie do pracy zarówno każdego partnera samodzielnie jak i w parze. Wiedza zdobyta dzięki temu badaniu może przyczynić się do lepszego przepracowywania konfliktów i sytuacji trudnych w relacji, należy jednak pamiętać, że ludzka psychika jest niezwykle złożona i wpływa na nią wiele różnych czynników, nie tylko diagnoza BPD.>

Opracowanie: <Ewa Chądrzyńska, Wyrażam zgodę na użycie mojego imienia i nazwiska.>

Zaburzenia osobowości a poziom satysfakcji ze związku u osób w długoletnich związkach małżeńskich

Artykuł oryginalny: <South, S. C., Boudreaux, M. J., i Oltmanns, T. F. (2020). The impact of personality disorders on longitudinal change in relationship satisfaction in long-term married couples. Journal of Personality Disorders, 34(4), 439–458.>

Ranga czasopisma: <Impact Factor: 3.367>

Opis badania <Badanie dotyczyło wpływu zaburzeń osobowości na długotrwałe zmiany w poczuciu satysfakcji ze związku u osób pozostających w długoletnich związkach małżeńskich.>

Model badania i metoda: <Model badawczy – badanie podłużne (okres trwania 2,5 lat).

Wobec powyższego badania przygotowane następujące hipotezy:
Przewidywano, że wśród uczestników wystąpią indywidualne różnice we wzorcach zmian satysfakcji z relacji. Co więcej, przewidywano, że wzorce te będzie można oszacować na podstawie wyniku patologicznych cech osobowości. Biorąc pod uwagę udowodniony związek neurotyzmu z satysfakcją z relacji małżeńskich przewidywano również, że zaburzenia osobowości odznaczające się wysokim poziomem neurotyzmu takie jak: osobowość paranoiczne, osobowość schizotypowa, zaburzenie osobowości typu borderline, zaburzenie osobowości unikowe i zależne będą szczególnie utrudniać odczuwanie satysfakcji.>

Osoby badane: <W badaniu została wykorzystana próba badawcza z innego badania podłużnego dotyczącego starszych osób w społeczności St. Louis, badającego rozwój zaburzeń osobowości i ich wpływ na zdrowie i funkcjonowanie społeczne tej grupy. 

Z próby zostały wybrane osoby pozostające w związkach małżeńskich. Średni staż małżeństwa wynosił 27 lat. Przedział wieku uczestników badania w momencie jego rozpoczęcia wynosił od 55 do 64 lat. W procesie rekrutacji wykorzystano dane jednej z prywatnych firm sondażowych oraz dane pochodzące ze spisu ludności, tak aby wyłonić osoby w potrzebnym przedziale wiekowym.

W badaniu w pierwszym pomiarze wzięło udział 1630 uczestników (55% kobiet) pochodzących z obszaru St. Louis. Średni wiek uczestników to 59,5 lat w momencie rozpoczęcia badania. Większość badanych miała pochodzenie etniczne kaukaskie, 33% afroamerykańskie, a 2% pochodziło z innych grup etnicznych. 

W trakcie badania satysfakcja ze związku oceniana była przez obie osoby w parze. W ciągu 2,5 letniego okresu trwania badania pomiaru satysfakcji ze związku dokonywano łącznie 6 razy w półrocznych odstępach. Dodatkowo wobec badanych przeprowadzono diagnozę zaburzeń osobowości względem kryteriów diagnostycznych (raportowanych zarówno przez osobę badaną i wskazaną przez nią znajomą osobę, którą w 79% przypadków był współmałżonek) oraz ustrukturyzowany wywiad kliniczny. 

Wobec powyższego badania przygotowane następujące hipotezy:
Przewidywano, że wśród uczestników wystąpią indywidualne różnice w wzorcach zmian satysfakcji z relacji. Co więcej, przewidywano, że wzorce te będzie można oszacować na podstawie wyniku patologicznych cech osobowości. Biorąc pod uwagę udowodniony związek neurotyzmu z satysfakcją z relacji małżeńskich przewidywano, że zaburzenia osobowości odznaczające się wysokim poziomem neurotyzmu takie jak: zaburzenie paranoiczne, schizotypowe, borderline, unikające i zależne będą szczególnie utrudniać odczuwaną satysfakcję.

W pierwszym etapie badania uczestnicy (jedna osoba na parę) przeszli 3 – godzinne pomiary wstępne. Zbadano u nich ewentualne występowanie zaburzeń osobowości za pomocą wywiadu ustrukturyzowanego (SIDP – IV). Badani wypełnili również baterię kwestionariuszy diagnozującą zaburzenia osobowości (MAPP) wypełnianych zarówno przez osobę diagnozowaną oraz wyznaczoną przez nią bliską osobę oraz kwestionariusz mierzący cechy osobowości według teorii wielkiej piątki (NEO PI R).

Na koniec uczestnicy oceniali satysfakcję ze swojego związku za pomocą narzędzia DAS. 

Następnie w oparciu o dane pochodzące ze wszystkich kwestionariuszy został utworzony model statystyczny, który miał na celu porównywanie satysfakcji z relacji małżeńskiej w oparciu o wyniki procedury diagnozującej zaburzenia osobowości.

Po zakończeniu procedury wstępnej pomiar satysfakcji ze związku powtarzany był w odstępach półrocznych na przestrzeni całego badania.>

Najważniejsze wyniki: <Wykazano silne istotne statystycznie wewnętrzne korelacje oceny satysfakcji ze związku na przestrzeni kolejnych pomiarów o przedziale wartości od 0.70 do 0.82.  Wykazano również umiarkowaną i istotną statystycznie przy wszystkich pomiarach korelację oceny satysfakcji ze związku obu członków pary, współczynnik korelacji wynosił od 0.44 do 0,56.

Po zastosowaniu modelu do przewidywania oceny satysfakcji ze związku wykazano, że 8 spośród 10 zaburzeń (wykluczono zaburzenie osobowości unikającej i zależnej) było istotnie negatywnie związanych z oceną satysfakcji ze związku dokonywanej przez małżonka osoby z zaburzeniem.

Dodatkowo pary, w których jeden z członków posiadał zdiagnozowane zaburzenie psychiczne na początku badania raportowały niższą satysfakcję ze związku niż pary, których obydwu członków nie posiadało zaburzeń osobowości.

Nie wykazano związku zaburzenia osobowości ze zmianami w czasie własnej oceny satysfakcji ze związku przez osobę cierpiącą na zaburzenie.

Wykazano silny trend (p = 0,056) pozytywnego związku antyspołecznego zaburzenia osobowości i linii zmian satysfakcji ze związku odczuwanej przez partnera osoby z zaburzeniem. Cechy schizoidalnego oraz do pewnego stopnia również antyspołecznego zaburzenia osobowości pełniły funkcję buforu zapobiegającego spadkowi satysfakcji z relacji raportowanej przez małżonków bez zaburzenia.>

Wnioski autorów: <Wykazano, zgodnie z poprzednimi badaniami na ten temat, że istotnie praktycznie wszystkie zaburzenia osobowości wiążą się negatywnie z odczuwaną satysfakcją ze związku. Szczególnie negatywne powiązanie zaburzenia osobowości typu borderline (r=-0.37) znajduje swoje odzwierciedlenie również w innych badaniach jako jeden z istotnych czynników warunkujących sukces relacji romantycznych. Z kolei antyspołeczne zaburzenie osobowości stanowi ważny czynnik wpływający na satysfakcję drugiej osoby w związku. Zaburzenia wiązki A stale wiążą się z obniżaniem własnej oceny satysfakcji z relacji romantycznej, co również znajduje poparcie w innych badaniach dotyczących liczby konfliktów w bliskich związkach osób z zaburzeniami osobowości tejże wiązki. 

Kolejnym wnioskiem z badania jest również korelacja oceny związku przez obu jego członków oraz równoległe i komplementarne zmiany tej oceny na przestrzeni trwania relacji.

Schizoidalne zaburzenie osobowości okazało się być czynnikiem chroniącym spadek oceny satysfakcji z relacji u partnera osoby z zaburzeniem, z kolei w przypadku zaburzenia osobowości unikającej wykazano pozytywną zależność o sile trendu, zwiększającą samoocenę na przestrzeni relacji. 

Biorąc pod uwagę powyższe wyniki, można przypuszczać, że pomimo negatywnego wpływu zaburzeń osobowości na jakość relacji, pary adaptują się do nich w dość znaczącym stopniu.>

ANALIZA WŁASNA BADANIA

<Badacze w bardzo kompleksowy sposób podeszli do tematu przewidywanego negatywnego wpływu zaburzeń osobowości na odczuwaną satysfakcję ze związku. Badanie było badaniem podłużnym, na dużej próbie osób badanych, a dodatkowo grupa uczestników była zróżnicowana pod względem pochodzenia etnicznego oraz statusu socjoekonomicznego. Zastosowany został również kompleksowy model, którego celem było obliczenie sumarycznego wyniku nasilenia zaburzeń osobowości, który umożliwiał następnie porównanie go z wzorem zmian zachodzących w ocenie satysfakcji ze związku. Dużą zaletę badania stanowi mocno rozbudowany proces diagnostyczny składający się z różnych testów i narzędzi diagnostycznych oraz uwzględniający również perspektywę osoby z otoczenia badanego. 

Jednakże, dość istotnym ograniczeniem badania był brak przeprowadzenia procesu diagnostycznego u obu członków pary, a jedynie u jednej osoby. Tym samym nie wiadomo jak wyglądają badane zależności pomiędzy dwiema osobami posiadającymi diagnozę zaburzenia oraz jak różne zaburzenia wzajemnie na siebie wpływają. Nie wiadomo również w jaki sposób na otrzymane wyniki wpłynęło ewentualne współwystępowanie zaburzeń u dwóch osób w relacji. Brakuje również próby wyjaśnienia efektu buforowego zaburzenia osobowości unikającej oraz antyspołecznej na spadek satysfakcji z relacji odczuwany przez partnera osoby z zaburzeniem.

Ostatnim ograniczeniem jest również pomiar satysfakcji ze związku za pomocą kwestionariusza DAS. Kwestionariusz ten jest dość zwięzły, składa się z małej ilości itemów, a dodatkowo sam proces oceny satysfakcji w przebiegu tego badania był jednoznacznie subiektywny. Badanie satysfakcji można by udoskonalić, gdyby do pomiaru satysfakcji użyto bardziej rozbudowanego kwestionariusza oraz zawarto obiektywy pomiar, np. obserwację i ocenę interakcji przez specjalistę.

Niemniej jednak, badanie stanowi bardzo kompleksową analizę problemu wpływu zaburzeń osobowości na relację i dostarcza wielu cennych wniosków, z których niektóre wyznaczają kierunek do poszerzenia badań i otrzymania potencjalnie cennych wniosków.>

Wnioski dla praktyki: <Wnioski z badania jednoznacznie pokazują jak istotny wpływ na satysfakcję ze związku mają zaburzenia osobowości. Dodatkowo mogą stanowić dla praktyków wskazówkę jakiego rodzaju zależności mogą się spodziewać w relacjach swoich klientów. Świadomość tej zależności może stanowić również cenny element psychoedukacji partnerów oraz osób posiadających zaburzenie. Przedstawianie tego rodzaju mechanizmów można wykorzystać jako wstęp do zastanowienia się wraz z parą w jaki sposób mogą radzić sobie z danym zaburzeniem, tak aby zminimalizować jego negatywny wpływ na relację, lub wręcz jak wykorzystać je do zwiększania odczuwanej satysfakcji. W perspektywie powinno to również zwiększyć wzajemną wyrozumiałość i pomóc w budowaniu relacji w świadomy i prawidłowy sposób. >

Opracowanie: <Studentki i Studenci Uniwersytetu SWPS>

Zaburzenia osobowości typu borderline a dysfunkcje w parach

Artykuł oryginalny: <Bouchard, S., Sabourin, S. (2009). Borderline Personality Disorder and Couple Dysfunctions. Current Psychiatry Reports, 11(1), 55-62. >

Ranga czasopisma: <Impact Factor: 8.081 >

Opis badania <Artykuł jest przeglądem danych empirycznych dotyczących związku zaburzeń osobowości typu borderline z istotnie klinicznymi zmianami oraz ich negatywnymi konsekwencjami zachodzącymi w funkcjonowaniu par. >

Model badania i metoda: <Przegląd szeregu badań jest odpowiedzią na hipotezę mówiącą o tym, jak główne cechy związane z zaburzeniem osobowości typu borderline pozostają w relacji z rozwojem i utrzymaniem dysfunkcji wśród par, oraz przypuszczeń co do dwukierunkowości lub wzajemności związku pomiędzy ich dynamiką, a zaburzeniem typu borderline. Analiza danych empirycznych skupia się na sześciu obszarach są to 1) tworzenie związku oraz jego stabilność, 2) dobór partnera oraz psychologiczny profil partnera, 3) satysfakcja w związku, 4) przemoc intymna, 5) bezpieczne przywiązanie, 6) funkcjonowanie seksualne.

W znacznej większości prowadzono badania longitudinalne (tworzenie związku oraz jego stabilność, satysfakcja w związku). Zarówno w badaniach poprzecznych, jak i przekrojowych korzystano z takich narzędzi jak, obserwacja naturalistyczna (tworzenie związku), kliniczny wywiad ustrukturalizowany dla zaburzenia osobowości osi II (wybór partnera), kwestionariusz SCL- 90 (dobrostan partnera), samoopis, obserwacja (satysfakcja z relacji), oraz analiza danych z MSAD (przemoc intymna), wywiad wstępny oraz kwestionariusz PDQ-4 (funkcjonowanie seksualne).>

Osoby badane: <Osoby biorące udział w badaniach to osoby z zaburzeniem osobowości typu borderline lub jego subkliniczną diagnozą, ale również grupy bez diagnozy tego zaburzenia lub z diagnozą innych zaburzeń takich jak osobowość unikająca. Byli to zarówno mężczyźni jak i kobiety w różnym wieku, różnego pochodzenia, głównie z krajów Zachodnich. W zależności od badanych aspektów były to osoby w związkach intymnych, małżeńskich lub osoby pozostające poza jakąkolwiek relacją partnerską lub intymną. Dodatkowo w kontekście przemocy intymnej zbadano mężczyzn, którzy przejawiali przemoc w małżeństwie.

W większości badania przeprowadzone były na kilkuset osobowych grupach badawczych, choć omawiane są również badania na grupach liczących zaledwie kilkadziesiąt osób. Badani w dużej mierze odpowiadali na pytania kwestionariusza, brali udział w wywiadach, dokonywali samoopisów lub byli poddani obserwacji.>

Najważniejsze wyniki: <Wyniki badań wskazują na znaczącą ilość osób z zaburzeniami osobowości borderline pozostających w związkach. W zależności od badania jest to od 30% do 45%, randkuje od 5.8% do 17% badanych, od 17.4 % do 60% pozostaje w konkubinacie, a 7.8% do 23.5% z nich pozostaje w związku małżeńskim. Okazuje się, że duży procent (55.9% badanych) partnerów kobiet chorujących na zaburzenie typu borderline również cierpi na inne zaburzenia osobowości. Pacjenci z zaburzeniem osobowości typu borderline oceniali jakość swojej relacji niżej niż pacjenci z innymi zaburzeniami. Partnerzy osób z zaburzeniem z pogranicza wykazywali dwa razy wyższy dystres od partnerów osób bez tego zaburzenia. 

Wyniki badań wskazują na większe rozpowszechnienie przemocy fizycznej/seksualnej doświadczanej w wieku dorosłym u pacjentów z zaburzeniem osobowości borderline (45.5%) niż u pacjentów z zaburzeniami z osi II (16.1%). Ponad połowa (68.6% ) pacjentów z zaburzeniem borderline oraz ich partnerów ma niepewny styl przywiązania. Według badań wiąże się to z pozostaniem w niesatysfakcjonującej relacji dłużej niż osoby z bezpiecznym stylem przywiązania. Liczba symptomów borderline korelowała pozytywnie z deklarowaniem poczucia niepewności w związku i obawą o utracie partnera. Kobiety z zaburzeniem borderline częściej zgłaszają trudności seksualne (65.2%) niż mężczyźni z tym zaburzeniem (45.9%). Wyniki badań wskazują na rolę statusu związku kobiet z zaburzeniem borderline na rodzaj i częstotliwość zachowań seksualnych, co więcej rodzaj przywiązania wpływa na funkcjonowanie w sferze bardziej intymnej.>

Wnioski autorów: <Omawiana literatura wraz z wynikami badań zdecydowanie sugerują silny negatywny wpływ zaburzeń osobowości typu borderline na pewne aspekty intymnych związków. Autorzy sugerują, aby przyszłe badania skupiły większą uwagę nie tylko na wpływie zaburzenia osobowości typu borderline na intymną relację, ale również na dynamikę pary oraz przejawy i wyniki tego zaburzenia.

Według autorów lepsza integracja teorii zaburzeń osobowości wraz z badaniami par pomoże zredukować negatywny wpływ zaburzenia z pogranicza na satysfakcję obu partnerów relacji, co więcej przyczyni się do wzmocnienie efektywności i skuteczności aktualnie dostępnych psychospołecznych metod leczenia tego zaburzenia.>

ANALIZA WŁASNA BADANIA

<Artykuł opublikowany został w czasopiśmie Current Psychiatry Reports, który może pochwalić się wysokim wskaźnikiem cytowań na poziomie 8.081 w 2021 roku. Świadczy to o wysokiej jakości badań naukowych opisywanych przez autorów. Jest to rzetelna analiza danych empirycznych dotyczących związku zaburzenia osobowości typu borderline lub jego cech z dysfunkcjami wśród par. W niniejszym artykule z pewnością nie odnajdziemy szczegółowego opisu metodologii i wyników statystycznych cytowanych badań, jednak wydaje się być to celowym zabiegiem, a przegląd opiera się głównie na wnioskach i przesłankach z tych badań płynących.

Autorzy wskazują zarówno na mocne jak i słabe strony omawianych badań. Pozostając uczciwym względem czytelników i pozostawiając im przestrzeń do pełnej interpretacji przedstawionych wniosków. Konkretne aspekty funkcjonowania par i ich związek z zaburzeniem borderline przedstawione są w dużej mierze z perspektywy kilku badań prowadzonych przez różnych autorów.

Przegląd choć dotyczy osób z zaburzeniem osobowości borderline wydaje się być skierowany nie do samych chorujących, a badaczy i praktyków. Autorzy dokonując analizy danych empirycznych wskazują jednocześnie na braki i niekompletność danych dotyczących tego zaburzenia w kontekście relacji romantycznych i zachęcają do zagłębienia się teoretycznego i praktycznego w tym temacie.>

Wnioski dla praktyki: <Wyniki wskazują na duży odsetek osób z zaburzeniem osobowości borderline pozostających w relacjach intymnych lub partnerskich. Istotne w przyszłej praktyce badawczej lub pracy nad narzędziami diagnostycznymi powinno być skupienie się na tych aspektach funkcjonowania relacji, na które owe zaburzenie mają znaczący wpływ i jeżeli zostaną zignorowane mogą mieć negatywny wpływ na leczenie lub diagnozę.

W praktyce ważne jest również zwrócenie uwagi na dwukierunkową relację pomiędzy dysfunkcjami w związku osoby chorej, a samym zaburzeniem. Należy wziąć pod uwagę tą relację i w leczeniu osób z zaburzeniem borderline rozważać włączenie do terapii partnera oraz skupieniu się na jego roli w przejawach tego zaburzenia. Kluczowe jest również poszerzanie świadomości osób chorych o ich potencjalnym zainteresowaniu szczególnym typem przyszłych partnerów oraz jaki ma to wpływ na funkcjonowanie w relacji, ale również na samą chorobę.>

Opracowanie: <Zuzanna Reucka, Uniwersytet SWPS>

Zajście w ciążę a terapia u par z niepłodnością niewyjaśnioną

<Wpływ terapii par na wskaźniki zajścia w ciążę u par z niepłodnością, z uwzględnieniem zmiennych psychologicznych i relacyjnych: przegląd systematyczny>

Artykuł oryginalny: <Thompson, J. (2021). The effectiveness of couple therapy on psychological and relational variables and pregnancy rates in couples with infertility: A systematic review. Australian and New Zealand Journal of Family Therapy, 42(2), 120-144.>

Ranga czasopisma: <1.38 Impact Factor 2021>

OPIS BADANIA: <Badanie dotyczyło oceny skuteczności terapii par z różnych podejść terapeutycznych na zmienne depresji, lęku, stresu i czynników relacyjnych u par z niepłodnością oraz ustalenie, czy terapia par zwiększa prawdopodobieństwo zajścia w ciążę.>

Model badania i metoda: <Model badawczy: badanie jakościowe.

Postawiono hipotezę iż terapia par jest skutecznym sposobem wspierania związków doświadczających psychologicznego i relacyjnego stresu w kontekście niepłodności oraz zwiększa prawdopodobieństwo zajścia w ciążę u par zmagających się z niepłodnością.

W niniejszym przeglądzie systematycznym zastosowano model „PICOS” do sformułowania tematu badawczego i opracowania strategii wyszukiwania oraz terminów wyszukiwania.

Opracowano protokół uzyskania danych z różnych badań i wykorzystano go do zebrania informacji opisowych oraz wyników związanych z wybranymi badaniami (np. autorzy, rok, kraj, projekt i miejsce badania, informacje o próbie, typ interwencji, podejście terapeutyczne, miary wyników i wyniki interwencji). Protokół wyszukiwania został wprowadzony do określonych baz danych (PsycINFO, EMBASE, PubMed i CINAHL), a przegląd obejmował łącznie 12 badań interwencyjnych.

Narzędzie do oceny jakości badań z różnymi projektami (“The Quality Assessment Tool for Studies with Diverse Designs”) wykorzystano do oceny jakości metodologicznej wybranych badań, zmniejszenia błędu systematycznego oraz uzyskania miary wiarygodności i trafności wyników badań. Po ocenie jakości i wydobycia danych z różnych badań przeprowadzono analizę charakterystyki badań, wyników zmiennych psychologicznych (np. depresja, lęk i stres), wyników zmiennych relacyjnych (np. satysfakcja małżeńska, funkcjonowanie w diadzie) i wskaźników ciąż. Na koniec porównano skuteczność poszczególnych podejść terapeutycznych przed zbadaniem ich ogólnej połączonej skuteczności. 

Planowana pierwotnie metaanaliza okazała niemożliwa do wykonania, ponieważ wyodrębnione dane uznano za zbyt heterogeniczne na użytek analizy statystycznej, dlatego jako alternatywę przeprowadzono analizę jakościową.>

Osoby badane: <Ostatecznie w przeglądzie dokonano analizy 12 badań, które były przeprowadzane na przestrzeni 34 lat – w latach 1985-2019 – w Iranie, Holandii, Stanach Zjednoczonych, Włoszech, Szwajcarii, Niemczech, Turcji i Chinach. Przebadano łącznie 775 par, z czego w grupie badawczej było 371 par, a w grupie kontrolnej 404 pary. W zależności od badania próby badawcze wahały się od 12 par do 241 par. Wszyscy uczestnicy badań zmagali się z niepłodnością. Czas interwencji psychologicznych podzielono na trzy kategorie: podczas leczenia ART (n =6), podczas pierwszego w życiu zabiegu IVF (N =4) oraz podczas leczenia niepłodności (n =2). Terapia była prowadzona twarzą w twarz i obejmowała od pojedynczych sesji do 6-miesięcznych bloków, trwających od 15 minut do 2 godzin.

Zastosowano różne podejścia terapeutyczne – terapię skoncentrowaną na emocjach (n =2),  poznawczo-behawioralną terapię par (n =2), behawioralną terapię par (n =1), psychodynamiczną terapię par (n =1), terapie systemową (n =2), eksperymentalną terapię psychospołeczną (n =1) oraz  humanistyczne niedyrektywne poradnictwo wspomagające (n =3). 

Interwencje psychologiczne opierały się na własnych ramach teoretycznych i technikach (np. odkrywanie konfliktu wewnątrzpsychicznego, aktywne słuchanie, pozytywne przeformułowanie, psychoedukacja, relaksacja i budowanie umiejętności).

Terapeuci prowadzący interwencje byli wykwalifikowanymi specjalistami z różnych dziedzin: psychologami (n =4), psychiatrami (n =2), pracownikami socjalnymi (n =1), psychoterapeutami (n =2) i położnymi/pielęgniarkami (n =3).

Zbieranie danych od osób badanych, w zależności od badania, odbywało się przed leczeniem, po leczeniu, a niektóre dokonywały obserwacji kilka miesięcy po wykonaniu badania.>

Najważniejsze wyniki: <Terapia par zwiększa prawdopodobieństwo zajścia w ciążę, ale tylko w przypadku par z niepłodnością idiopatyczą (czyli taką, przy której nie możemy rozpoznać przyczyny trudności w zajściu w ciążę, inaczej nazywana niepłodnością niewyjaśnioną), a nie niepłodnością medyczną i strukturalną.

Terapia par trwająca sześć lub więcej sesji jest skuteczna w zmniejszaniu depresji, lęku, stresu i dolegliwości związanych z relacjami u par, które mają dłuższą historię niepłodności.

Jeżeli chodzi o efektywność terapii, największą skuteczność wykazała terapia skoncentrowana na emocjach z wynikiem 4 na 5, terapia CBT oraz behawioralna terapia par mają ocenę skuteczności 3 na 5, psychodynamiczna terapia par, poradnictwo wspierające i terapia systemowa – 2 na 5 punktów.>

Wnioski autorów: <Przegląd pokazał, że terapia par może być skuteczna w zmniejszaniu problemów psychologicznych i relacyjnych u par zmagających się z niepłodnością. Większość badań wykazała, że terapia par jest skuteczna w zmniejszaniu depresji, stresu i lęku oraz problemów relacyjnych u niepłodnych par. Nieco mniej niż połowa badań wykazała, że terapia par zwiększa prawdopodobieństwo zajścia w ciążę.

Dodatkowo ten przegląd dostarczył przesłanek na to, że niektóre podejścia terapeutyczne są bardziej skuteczne niż inne. Spośród dwunastu badań, w siedmiu wykazano skuteczność terapii psychologicznej w zwiększeniu szans na zajście w ciążę. Wskaźniki zajścia w ciążę wahały się od 17% do 60% po terapii. Spośród tych siedmiu badań, trzy okazały się pomocne w zwiększeniu prawdopodobieństwa zajścia w ciążę: terapia psychodynamiczna, terapia poznawczo-behawioralna oraz poradnictwo wspierające.> 

ANALIZA WŁASNA BADANIA

<Artykuł “The Effectiveness of Couple Therapy on Psychological and Relational Variables and Pregnancy Rates in Couples with Infertility: A Systematic Review” autorstwa Jessy’ego Thompson’a jest analizą badań przeprowadzonych w latach 1985-2019. Jest to pierwszy przegląd systematyczny skupiający się wyłącznie na skuteczności terapii par niepłodnych. Czasopismo, w którym został opublikowany ten przegląd jest renomowane i ma dobrą reputację w kontekście terapii par. Cel badania jest jasno określony i pojawia się wielokrotnie podczas tego artykułu. 

W artykule dokładnie wytłumaczono termin “niepłodności”, zarówno z medycznego, jak i społecznego punktu widzenia – czyli tego jak niepłodność jest postrzegana wśród społeczeństwa, jej głęboki wpływ psychologiczny na jednostki. Wyjaśnia dlaczego niepłodność może być uznawana za temat tabu. Analiza ta ukazuje również medyczne sposoby leczenia niepłodności – takie jak ART (techniki wspomaganego rozrodu) – oraz dokładnie wskazuje z jakimi problemami natury psychologicznej (presja społeczna, dystres, depresja, lęk, samotność) borykają się niepłodne pary. Opierając się na konkretnych badanich, J. Thompson dokładnie porównuje skuteczność różnych podejść terapeutycznych w leczeniu niepłodności i jej skutków psychologicznych. 

Należy zwrócić uwagę na fakt, że do ostatecznego przeglądu włączono jedynie 12 artykułów naukowych i wszystkie były napisane w języku angielskim, co wskazuję na pewną homogeniczność. Nie została podana dokładna informacja w jaki sposób zostały zbierane dane od osób badanych – jest jedynie podana informacja czy dane były zbierane przed leczeniem czy po leczeniu. Dodatkowo, wybrane do przeglądu systematycznego badania wykazywały się brakiem jednorodności – różniły się metodologią, rodzajem badań (zarówno RCT, jak i quasi-eksperyment) oraz zastosowanymi kwestionariuszami mierzącymi dane uzyskane w określonych badanich. To wszystko powoduje obniżenie jakości i rzetelności przeglądu.>

Wnioski dla praktyki: <Z przedstawionego przeglądu systematycznego wynika, że terapia par wykazuje pewną skuteczność w kontekście niepłodności, szczególnie terapia skoncentrowana na emocjach. W praktyce psychoterapeutycznej jest to istotny fakt, ponieważ może on spowodować większe zainteresowanie par, które borykają się z problemem niepłodności do rozpoczęcia terapii. J. Thompson wykazał również, że dłuższe (niż 5 sesji) uczęszczanie na terapię par zmniejszało między innymi lęk, stres i depresję badanych, co może zachęcić ludzi do trwania w terapii. Ważną informacją jest fakt, że terapia par zwiększa prawdopodobieństwo zajścia w ciążę u par o idiopatycznym podłożu niepłodności. Istotne jest zwrócenie uwagi na to, że stres, przemęczenie, brak poczucia bezpieczeństwa, poczucie winy, a także trudności w relacji z partnerem mają ogromny wpływ na możliwość zajścia w ciążę i nie zależy to tylko od medycznych czynników. Może to uświadomić parom nieskutecznie starającym się o dziecko, że ich zdrowie psychiczne ma wpływ na płodność oraz uwidocznić tę przyczynę problemu również w gronie innych specjalistów medycznych.>

Opracowanie: <Marta Szenk, Uniwersytet SWPS>

Regulacja emocji w związkach u kobiet z zab. osobowości typu borderline

Tytuł oryginalny: Miano, A., Barnow, S., Wagner, S., Roepke, S., & Dziobek, I. (2021). Dyadic emotion regulation in women with borderline personality disorder. Cognitive Therapy and Research, 1-16. Ranga czasopisma: 3.091 impact factor

Opis badania: Zbadano regulacje emocji w parach, czyli poszukiwanie wsparcia i nawiązywanie bliskości u kobiet z zaburzeniem osobowości z pogranicza borderline w reakcji na różne stresory emocjonalne, takie jak rozmowy na tematy osobiste i potencjalnie zagrażające związkowi z partnerem.

Model badania i metoda: Uczestnicy mieli za zadanie wypełnić ankietę internetową dotyczącą jakości ich relacji ( kwestionariusz partnerstwa PFB-K; Kliem i in. 2012), składającą się z 10 pozycji. Zmierzono także diadyczną regulacje emocji. Procedura pomiaru składała się z dwóch części: – nagrania wideo interakcji pary, udzielenia wsparcia oraz oceny wsparcia – tworzenia bliskości i dystansu, które były oceniane przez trzy niezależne osoby.

Pary zostały nagrane podczas rozmów na trzy tematy, przez 6 minut, jeden neutralny temat i dwa o negatywnych konotacjach. Przed każdą rozmową każda osoba dostała identyczny zestaw kart z opcjami odpowiedzi. Mieli za zadanie wybrać tą kartę, która najtrafniej opisuje ich opinię bądź sytuacje. Na pierwszym neutralnym nagraniu pary zostały poproszone o rozmowę o swoich ulubionych gatunkach filmowych. w drugim filmie zostali poproszeni o opowiedzenie o sytuacji, w której czuli największy lęk (np. problemy finansowe, lęk przed porażką lub choroba). Natomiast w trzecim filmie poproszono pary o rozmowę na temat potencjalnych przyczyn rozpadu ich związku (np. wizje przeszłości, zbyt mało poświęconej uwagi, zbyt małe okazywanie uczuć). Po tym jak każdy z uczestników wybrał kartę, pary zostały poproszone o przedyskutowanie swojego wyboru. Po każdej rozmowie paty przechodziły do oddzielnych pokoi, w celu wypełnienia kwestionariusza dotyczącego aktualnych emocji oraz testu manipulacji groźbami/zagrożeniami.

Ocena nagrań: wykorzystano metodę „naiwnego obserwatora”, opierającą się na tym, że naiwni obserwatorzy bez lub z niewielkim treningiem obserwacyjnym posiadają intuicyjne poczucie co do rodzaju komunikacji w relacjach oceniono tworzenie bliskości/dystansu oraz poszukiwanie i udzielanie wsparcia. Obserwatorkami były trzy studencki psychologii, które nie zostały poinformowane o istnieniu dwóch grup badawczych. Oceniające studentki dostały opis i listę kotwic behawioralnych. Oceny zostały sporządzone osobno dla żeńskiej i męskiej grupy uczestników.

Test manipulacji groźbami/zagrożeniem – poproszono uczestników o ocenę doświadczanego potencjalnego zagrożenia (np. Jak zagrażająca była to rozmowa dla ciebie/twojego partnera/ki?) oraz pięć pozycji sprawdzających zagrożenia dla związku (np. Jak bardzo zagrażająca rozmowa była to dla twojego związku?). Emocje pogrupowano na negatywne takie jak: złość, strach, smutek, zranienie, samotność, niechęć, pogarda, rozpacz i bezsilność oraz na emocje pozytywne takie jak współczucie, satysfakcja, przyjemność, zaskoczenie, duma i radość. Poszukiwanie i udzielanie wsparcia – Kwestionariusz obserwacyjny dotyczący poszukiwania i udzielania wsparcia (OQCSSP) zawierał cztery elementy Systemu Kodowania Interakcji Wsparcia Społecznego (SSICS; Pasch 2004)

Tworzenie bliskości/ dystansu – oceniających poproszono o wykorzystanie intuicyjnego rozumienia koncepcji tworzenia bliskości i dystansu. Aby zapewnić aktywizację tych pojęć i zwiększyć wspólną wiedzę między oceniającymi, stymulowano i podsumowano rozmowę na temat werbalnych i niewerbalnych przejawów tworzenia bliskości i dystansu. Oceniający byli wtedy poproszeni o obejrzenie filmów i odpowiedzenie na następujące pytania: “W jakim stopniu ta osoba 4 tworzy bliskość ze swoim partnerem swoim zachowaniem, tym, co mówi”, “ w jaki sposób to mówi” oraz “w jakim stopniu ta osoba tworzy dystans do partnera poprzez jego zachowanie, to, co mówi lub jak to mówi?” Ponadto, za pomocą myszy komputerowej obliczono, ile sekund uczestnicy tworzyli bliskość lub dystans w każdym stanie (sekundy tworzące bliskość/dystans) i wykorzystano zmienną tworzącą bliskość w sekundach jako drugi pomiar tendencji do tworzenia bliskość.

Osoby badane: 30 heteroseksualnych i niezamężnych par, w których u kobiet zdiagnozowano osobowość borderline (BPD; grupa eksperymentalna) oraz 34 par zdrowych, bez BPD (grupa kontrolna) wzięło udział w badaniu komunikacji par na temat poznania społecznego i zachowania w zaburzeniu osobowości borderline. Pary były ze sobą przez co najmniej 3 miesiące. U par z grupy kontrolnej należało wykluczyć wszystkie kryteria diagnostyczne osobowości borderline z DSM-IV. Grupy dobrano pod względem wieku i długości związku.

Najważniejsze wyniki: Pary w obu grupach nie różniły się istotnie wiekiem czy długością związku, różniły się natomiast jakością owego związku. W sytuacjach zagrażającym dobrostanowi kobiety z BPD wykazywały bardziej ogólne i negatywne zachowania związane z poszukiwaniem wsparcia oraz tworzyły mniejszą bliskość ze swoimi partnerami. Kobiety z zab. borderline (BPD) spędzały mniej czasu na tworzeniu bliskości oraz wykazywały więcej rozbieżności między tworzeniem bliskości i dystansu w porównaniu do kobiet z grupy kontrolnej.

Wpływ zagrożenia osobistego oraz zagrożenia związku nie różnił się istotnie dla kobiet z BPD i kobiet bez tego zaburzenia. Kobiety z BPD angażowały się w bardziej negatywne zachowania związane z poszukiwaniem wsparcia, tzn. zachowania wywołujące negatywne emocje partnera, takie jak np. poczucie winy, złość, irytację lub stres. W efekcie uzyskiwały wsparcia negatywne.

Proszenie o wsparcie w negatywny sposób potencjalnie może wzmacniać dysregulację emocji oraz wzmacniać tendencje do dystansowania się u osób z osobowością borderline.

Wnioski autorów: Badanie wykazało, że kobiety z BPD mają zaburzoną diadyczną regulacje emocji oraz są mniej zdolne do skutecznego regulowania swoich emocji podczas trudnych, zagrażających związkowi rozmowach z partnerem. W takich sytuacjach kobiety z BPD wykazały zwiększone ogólne i negatywne poszukiwanie wsparcia oraz jednoczesne dystansowanie się od partnera. Takie zachowanie może odzwierciedlać stosowanie nieskutecznych i sprzecznych diadycznych strategii regulacji emocji.

Analiza własna badania: Niniejsze badanie dostarczyło możliwych wyjaśnień dysfunkcji w związkach romantycznych kobiet z BPD. Zostało opublikowane w czasopiśmie Cognitive Therapy and Research z wskaźnikiem impact factor na poziomie 3.091, co pozwala na rzetelny ogląd badania. Badanie ma dobrą, precyzyjną, szeroko opracowaną metodologię. Eksperymentatorzy podeszli bardzo krytycznie do analizy ograniczeń badania, a czytając artykuł nasuwają się podobne spostrzeżenia. Analiza została przeprowadzona na dość ograniczonej małej próbie 64 par, więc nie można uogólnić tych wyników na całą populację osób z tym zaburzeniem.

Głównym i największym ograniczeniem badania jest to, że zostało przeprowadzone jedynie na kobietach w nieformalnych heteroseksualnych związkach. Należałoby zreplikować i powiększyć obszar badania. Sprawdzić, czy istotne będą wyniki dla mężczyzn z BPD. Dodatkowo ograniczeniem badania było, badanie kliniczne uczestników jedynie pod kątem wykluczenia objawów osobowości borderline. Należałoby przeprowadzić dogłębną diagnostykę zaburzeń osobowości, aby uzyskać “zdrową” grupę kontrolną.

Ponadto, badanie diadycznej regulacji emocji można by zbadać nie tylko przez poszukiwanie i udzielanie wsparcia, czy tworzenie bliskości i dystansu, ale także poprzez badanie stylu przywiązania, wskaźnika empatii, inteligencji emocjonalnej, czy tak jak zostało to wymienione w oryginalnym artykule poprzez współregulację i współprzewartościowanie.

Można by sprawdzić czy wyniki będą zależne od wieku bądź długości związku uczestników, ponieważ w oryginalnym badaniu te zmienne były do siebie zbliżone.

Wnioski dla praktyki: Wyniki badania dostarczają ciekawych wyjaśnień dysfunkcji w związkach osób z diagnozą zaburzenia osobowości borderline. Potencjalnie to badanie może stać się predyktorem do dalszych badań nad strukturą zachowań regulujących emocje. Badanie daje możliwość spojrzenia szerzej na to jak złożona jest osobowość borderline. Wiedza o strukturze regulacji emocji osób z BPD jest istotna nie tylko dla badaczy, ale i psychologów, psychoterapeutów, osób cierpiących na zaburzenie osobowości z pogranicza, dla ich bliskich. Psychoedukacja o strategiach diadycznej regulacji emocji oraz o tym w jaki sposób komunikować swoje emocje mogłaby polepszyć jakość życia osób z BPD oraz ich najbliższych. Wiedza jest kluczowa do zmiany i tworzenia nowych mechanizmów działania, a co najważniejsze do ich zrozumienia.

Opracowanie: Weronika Ranc, Uniwersytet SWPS